Την Τετάρτη 14.11 συναντήθηκαν τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης με θέμα συζήτησης το βιβλίο με τίτλο “Έθιμα ταφής” της Hannah Kent.

Η Άγκνες Μάγκνουσντότιρ κατηγορήθηκε το 1828 για τη βίαιη δολοφονία του εραστή της, Νάταν Κέτιλσον, και του Πέτουρ Γιόνσον. Η Άγκνες Μάγκνουσντότιρ είναι η τελευταία γυναίκα που καταδικάστηκε σε θάνατο στην Ισλανδία, κι αποκεφαλίστηκε το 1830. Προτού όμως «το άψυχο κεφάλι της τοποθετηθεί σε κοντάρι στον τόπο της εκτέλεσης», στάλθηκε να εκτίσει την ποινή της σ’ ένα απομονωμένο υποστατικό, σε μια οικογένεια αγροτών που δεν την καλοδέχτηκαν, τρομοκρατημένοι καθώς ήταν από το έγκλημα που διέπραξε και τις φήμες περί γυναίκας-τέρατος. Ο μόνος που θέλησε ν’ ακούσει την ιστορία της, ήταν ο ιεροδιάκονος εφημέριος, Τότι, ο οποίος και θα υποδείκνυε τον δρόμο της λύτρωσης και της μετάνοιας στο απολωλός πρόβατο. Και ενόσω η Άγκνες τού ξετυλίγει το μπλεγμένο κουβάρι της ζωής και της ψυχής της, τότε μονάχα, η ομήγυρή της θ’ αρχίσει ν’ αντιλαμβάνεται πως τα φαινόμενα ίσως τελικά και ν’ απατούν.

Αυτή την ιστορία πρωτάκουσε η έφηβη τότε Hannah Kent όταν ταξίδεψε μέχρι την Ισλανδία ως υπότροφη της Λέσχης Ρόταρι. Αυτή την ιστορία μάς αφηγείται στα Έθιμα ταφής της χρόνια μετά κι ύστερα από ενδελεχή έρευνα. Όπως δηλώνει κι η ίδια στο σημείωμά της: «Πολλά γνωστά γεγονότα από τη ζωή της Άγκνες και στοιχεία επιβεβαιωμένα σχετικά με τους φόνους έχουν χρησιμοποιηθεί σ’ αυτό το μυθιστόρημα. Κάποια περιστατικά τα έχω αντλήσει απευθείας από τις πηγές, κάποια άλλα είναι αληθοφανείς εικασίες και συμπεράσματα δικά μου». Και συμπληρώνει πως για «το φονικό έχουν γραφτεί αρκετά αξιόλογα βιβλία και άρθρα (…). Αν και εξαιρετικά χρήσιμες όλες αυτές οι δημοσιεύσεις, υιοθετούν απόψεις αντίθετες μεταξύ τους. Κάποιες χαρακτηρίζουν την Άγκνες “απάνθρωπη στρίγκλα, μάγισσα, φόνισσα”. Το μυθιστόρημα ετούτο γράφτηκε για να αποτυπώσει μια πιο διφορούμενη εικόνα αυτής της γυναίκας».

Επομένως, η Hannah Kent μας παραδίδει την προσωπογραφία μιας ψυχρής, συμφεροντολόγου και αδιαπέραστης γυναίκας. Όμως, μέρα με τη μέρα, σελίδα τη σελίδα, αρχίζει ν’ αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα η σκιαγράφηση μιας πληγωμένης και ευάλωτης εν τέλει γυναίκας που έζησε και έδρασε μέσα σ’ έναν βίαιο και ανελέητο -κυρίως αντρικό- κόσμο. Η επιθυμία τής Άγκνες να αποκοπεί από την κοινωνική της τάξη και να ανέρθει, καθώς και ο έρωτάς της για τον λάθος άντρα, είχαν ως αποτέλεσμα να θεωρηθεί μάγισσα και ποδηγέτης, με αντίτιμο την ίδια της τη ζωή.

Το βιβλίο της Hannah Kent εξελίσσεται χωρίς εκπλήξεις -εφόσον γνωρίζουμε εξ αρχής τους τραγικούς τίτλους τέλους του. Παρ’ όλα αυτά, η συγγραφέας καταφέρνει να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον τού αναγνώστη διότι είναι ένα καλοκουρδισμένο μυθιστόρημα, με πολλά αφηγηματικά ατού όπως η λιτή και στεγνή γραφή, οι διάσπαρτες πινελιές εκλεπτυσμένου λυρισμού και η πολυφωνικότητα που εμπλουτίζει και διαλευκάνει την υπόθεση.