Η ψηφιακή  εφαρμογή  ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ   καταγράφει την οικιστική, πληθυσμιακή και διοικητική ιστορία της γεωγραφικής περιοχής του Δήμου της Τρίπολης από τον 17ο έως τον 21ο αιώνα στην περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα ο Δήμος της Τρίπολης.

Η ιδιαιτερότητα που επιφυλάσσει το φυσικό ανάγλυφο για το αρκαδικό οροπέδιο, η διαμόρφωση του κλειστού λεκανοπεδίου που περιβάλλεται από ορεινούς όγκους, διαγράφει με σαφήνεια τα γεωγραφικά και, σε μεγάλο βαθμό, τα διοικητικά όρια της περιοχής στο πέρασμα των αιώνων και επιτρέπει τη μελέτη της οικιστικής και πληθυσμιακής ιστορίας του χώρου στη μακρά διάρκεια.  Γεγονός παραμένει, ότι στην περιοχή του Δήμου της Τρίπολης το οικιστικό πλέγμα παρουσιάζει αξιοσημείωτη αντοχή για το διάστημα των τελευταίων τεσσάρων αιώνων.

Οι ερευνητικοί άξονες του έργου υπήρξαν:

  • η χαρτογραφική αποτύπωση του συνόλου των οικισμών που καταγράφονται στις πηγές.
  • η αποτύπωση της οικιστικής συγκρότησης και εξέλιξης της περιοχής.
  • η αποτύπωση των πληθυσμιακών μεταβολών που πραγματοποιήθηκαν.
  • η ανάδειξη ιστορικών περιγραφών-αφηγήσεων για τους οικισμούς ή για ειδικότερα θέματα που σχετίζονται με αυτούς.

Απαραίτητη μεθοδολογική προϋπόθεση για την υλοποίηση του έργου αποτέλεσε η ταύτιση και χαρτογράφηση του συνόλου των οικισμών της περιοχής. Στην κατεύθυνση αυτή αξιοποιήθηκαν προγενέστερες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπως η βάση δεδομένων «Μετονομασίες Οικισμών της Ελλάδας 19ος – 21ος αιώνας», και η ψηφιακή εφαρμογή «Το οικιστικό πλέγμα της Πελοποννήσου στα χρόνια της Επανάστασης».

Η υλοποίηση των ερευνητικών αξόνων επιτεύχθηκε μετά από συστηματική επεξεργασία πληθώρας ιστορικών πηγών: καταμετρήσεις και απογραφές πληθυσμού πριν και μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους αντίστοιχα, αφηγηματικές πηγές, τοπικές εφημερίδες και τέλος πηγές γεωγραφικών και χωρικών δεδομένων.

Οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν ενσωματώνονται στις παρακάτω ενότητες:

Α) «Οικισμοί»

Β) «Χάρτες Απογραφών»

Γ) «Ανθολόγιο – 21 Κείμενα για την Τρίπολη στην Επανάσταση»

Δ) «Τεκμήρια»

Τέλος, παρατίθενται αναλυτικά οι πηγές και η βιβλιογραφία που αξιοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας.

Ομάδα Έργου: 

  • Δημήτρης Δημητρόπουλος, Διευθυντής Ερευνών ΙΙΕ/ΕΙΕ , Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου
  • Μιχάλης Φέστας, Υποψήφιος Διδάκτορας Ιστορίας ΕΚΠΑ, συνεργάτης ΙΙΕ/ΕΙΕ,  Συντονισμός έργου, συγκέντρωση και επεξεργασία των πηγών, επιλογή κειμένων Ανθολογίου και Τεκμηρίων, φωτογραφική τεκμηρίωση
  • Γιώργος Χιώτης, Αρχαιολόγος-Ιστορικός, συνεργάτης ΙΙΕ/ΕΙΕ, Σχεδίαση βάσης δεδομένων, επεξεργασία χωρικών δεδομένων, χαρτογραφική ανασύσταση διοικητικών ορίων

Στο πλαίσιο πρακτικής άσκησης στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, στο έργο συνέβαλαν η Νικολέτα Χριστίνα Βαλσαμίδου (απόφοιτη τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο) και ο Κωνσταντίνος Μαχιάς (απόφοιτος τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Ευχαριστίες οφείλονται στην Κατερίνα Δέδε, κύρια ερευνήτρια στο ΙΙΕ/ΕΙΕ και στους επιστημονικούς συνεργάτες του Ινστιτούτου Μαργαρίτα Λιάγκα και Χρήστο Χρυσανθόπουλο για τις παρατηρήσεις τους στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου. Ευχαριστίες οφείλονται στον Γιάννη Φ. για την πολύτιμη συμβολή του στη φωτογραφική τεκμηρίωση και τέλος ευχαριστούμε όλους τους κατοίκους χωριών της Τρίπολης για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας παρείχαν στο πλαίσιο της επιτόπιας έρευνας.

Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ιστοσελίδας : Δημήτρης Κηρύκος

Όροι Χρήσης : Ελεύθερη χρήση για εκπαιδευτικούς, ερευνητικούς και μη κερδοσκοπικούς σκοπούς.

Το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) υλοποίησε το ερευνητικό έργο «Οι οικισμοί της Τρίπολης 17ος-21ος αιώνας» με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος-ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Η ψηφιακή εφαρμογή παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό για πρώτη φορά την Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2023 στο Στασινοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο στο Στάδιο Τεγέας.